Τι έμαθα σήμερα!

pic1

Είμαι στη σχολή Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών (όσοι διαβάσατε το μινι βιογραφικό μου θα το ξέρετε ήδη ε? Άρα όλοι!!) και μαθαίνουμε διάφορες γλώσσες. Εγώ έμαθα ρώσικα, και στην αρχή δεν πολύ ήθελα, αλλά είναι πολύ ωραία γλώσσα, χρήσιμη αυτή τη περίοδο και μη σας πω πώς καταλαβαίνω και τι λένε στο λεωφορείο τώρα πια και δεν με ενοχλούν.

Σκεφτόμουν που λέτε, το κυριλλικό αλφάβητο τη συμβολή του, τη χρησιμοτητά του και γενικά πληροφορίες. Και για αυτό έμαθα σήμερα, και αυτό θα σας πω. Όμως έμαθα ποοολλλάα σήμερα, αλλά θα σας κάνω μια περίληψη με τα πιο σημαντικά. Έτσι κι αλλιώς σκοπός αυτής της στήλης είναι να σας δίνω κίνητρα να μαθαίνετε και εσείς πράγματα.

Από το σχολείο θα ξέρετε πώς το σλαβικό αλφάβητο ήταν μια κίνηση εκχριστινισμού των Βαλκανικών λαών. Και μάλλον δεν ξέρετε και κάτι άλλο. Αλλά για να πω την αλήθεια μου, και εγώ δεν ξέρω το κάτι παραπάνω. Μάλλον επειδή ακολούθησα την οικονομική κατεύθυνση.

Αρχικά, οι χώρες που χρησιμοποιούν το κυριλλικό αλφάβητο είναι η Ρωσία, Λευκορωσία, Ουκρανία, Βοσνία, Σερβία, Μαυροβούνιο, Κροατία, Βουλγαρία, F.Y.R.O.M., Σλοβενία. Επιπλέον πολλές γλώσσες έχουν τις ρίζες τους στο κυριλλικό αλφάβητο, αν και η γραφή τους είναι λατινική όπως Σλοβακικά, Τσεχικά, Πολωνικά, Σορβικά, Πομερανικά, Κασουβικά, Σιλεσικά και Πολαβικά.

kosmos2

(διασπορά του κυριλλικού αλφαβήτου στον κόσμο)

Το κυριλλικό αλφάβητο περιλαμβάνει πολλά γράμματα αλλά δεν χρησιμοποιούνται όλα τα γράμματα αυτά σε κάθε γλώσσα που χρησιμοποιεί το αλφάβητο αυτό. Για παράδειγμά, το αλφάβητο της ρωσικής γλώσσας (της πιο διαδεδομένης γλώσσας κυριλλικού αλφαβήτου), αποτελείται από 33 γράμματα. Ωστόσο, 32 είναι τα κοινά γράμματα του κυριλλικού αλφαβήτου.

Ας το δούμε λίγο από την άποψη της ιστορίας. Η μορφή του αλφαβήτου προέρχεται από την πρώιμη μορφή του κυριλλικού αλφαβήτου, το οποίο είναι παράγωγο του γλαγολιτικού αλφάβητου, γραφής της οποίας η επινόηση τον 9ο αι. μ.Χ. αποδίδεται σε δύο βυζαντινούς μοναχούς από τη Θεσσαλονίκη (σε λέω φυσικά!), τα αδέρφια Κύριλλο και Μεθόδιο. Αν και είναι ευρύτατα αποδεκτό ότι το γλαγολιτικό αλφάβητο επινοήθηκε από τους Αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο, η προέλευση του κυριλλικού αλφαβήτου αποτελεί ακόμη πηγή μεγάλης αντιπαράθεσης. Το αλφάβητο αναπτύχθηκε πιθανότατα στην Λογοτεχνική Σχολή του Πρεσλάβ στην βορειοανατολική Βουλγαρία, όπου έχουν βρεθεί οι παλαιότερες κυριλλικές επιγραφές και χρονολογούνται από τη δεκαετία του 940. Η θεωρία ενισχύεται από το γεγονός ότι το κυριλλικό αλφάβητο αντικατέστησε σχεδόν ολοκληρωτικά το γλαγολιτικό στην βορειοανατολική Βουλγαρία στα τέλη του 10ου αι.μ.Χ.Ορισμένοι λόγοι για την αντικατάσταση του γλαγολιτικού με το κυριλλικό αλφάβητο είναι η μεγαλύτερη απλότητα και μεγαλύτερη ευκολία χρήσης του κυριλλικού καθώς και η ομοιότητα του με το ελληνικό αλφάβητο, το οποίο ήταν πολύ γνωστό στην Πρώτη Βουλγαρική Αυτοκρατορία.

Ο εκχριστιανισμός των χωρών αυτών και η δημιουργία του σλαβικού αλφάβητου αποτελεί μεγάλη πνευματική προσφορά της Βυζαντινής αυτοκρατορίας προς τους Σλάβους. Φυσικά και η δημιουργία του κυριλλικού αλφάβητου και η αποστολή των ιεραποστόλων έγινε για να μεγαλώσει η βυζαντινή αυτοκρατορία και ο χριστιανισμός, και η γραφή ήταν ο μόνος δρόμος. Μιας και με τη δημιουργία του σλαβικού αλφάβητου η γλώσσα των Σλάβων εντάχθηκε μέσα στον κύκλο των γραφόμενων ευρωπαϊκών γλωσσών και έγινε δεκτή ως εκκλησιαστική γλώσσα. Οπότε ήταν πιο εύκολη η ανάγνωση του Ευαγγελίου, της Καινής διαθήκης, κάθε είδους εκκλησιαστικού κειμένου, η προσευχή κτλ. Ακόμα για να ισχυροποιήσουν τη σχέση τους με τα Βαλκάνια, να έχουν συμμάχους και όχι εχθρούς, και να αποφύγουν την παπική Εκκλησία και τις επεμβάσεις της στα Βαλκάνια.

Με την ύπαρξη μιας εθνικής γλώσσας τέθηκαν οι πρώτες βάσεις για την μετέπειτα ανάπτυξη της εθνικής συνειδήσεως. Επιπλέον ο εκχριστιανισμός αυτός έπαιξε βασικό ρόλο στις σχέσεις των λαών αυτών με την Βυζαντική αυτοκρατορία και στη διαμόρφωση του πολιτιστικού τοπίου της Ευρώπης. Όπως εύκολα διατυστώνεται ήταν πολύ σημαντική η συμβολή και ανάπτυξη του κυριλλικού αλφάβητου για την εθνική συνείδηση των λαών και για την μετέπειτα εξέλιξη τους, ακόμα και μετά από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η γλώσσα ήταν ένα από τα πράγματα που μπόρεσε να κρατήσει ενωμένα τα κράτη.

Προσωπικά, πιστεύω πώς το να μάθω μια σλάβικη γλώσσα μου άνοιξε περισσότερους ορίζοντες για την εκμάθηση περισσοτέρων γλωσσών με όχι και τόσο μεγάλη προσπάθεια, επειδή πολύ απλά οι ρίζες είναι ίδιες και πολλές λέξεις είναι παραπλήσιες, και μπορείς να συννενοηθείς πολύ πιο εύκολα. Αν συγκρίνω για παράδειγμα την αγγλική, αν πάω σε μια από αυτές τις χώρες και ‘πέσω’ σε κάποιον που δεν μιλάει αγγλικά δεν θα βγάλουμε άκρη ούτε του χρόνου. Ενώ με τα ρώσικα, ακόμα και αν δεν είμαι στη Ρωσία, θα μπορέσουμε να συννενοηθούμε σχετικά γρήγορα. Το λέω με σιγουριά, επειδή μου έχει συμβεί!

alphabet2

(αρχική μορφή κυριλλικού αλφάβητου)