BULLYING ΣΤΟΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΧΩΡΟ;
ΥΠΑΡΧΕΙ Η’ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΥΠΕΡΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΜΑΘΗΜΕΝΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΜΑΣ ΚΟΣΜΟΥ;;
Προσφάτως έγινα μάρτυρας ενός αναπάντεχου γεγονότος:
Βρισκόμουν στο ταμείο γνωστής τράπεζας για την εκτέλεση της «αγαπημένης» μας πλέον εβδομαδιαίας συνήθειας ανάληψης του «αστρονομικού» ποσού των 420€. Απέναντί μου με εξυπηρετούσε με προθυμία μία χαμογελαστή ταμίας και ξαφνικά την πλησιάζει ένας συνάδελφος της με βλοσυρό ύφος αρχίζοντας να της φωνάζει: «Σου έχω ζητήσει το σώμα της επιταγής εδώ και 20 λεπτά, πόσο χρόνο θέλεις για κάτι τόσο απλό?, έχεις καταντήσει πιο αργή και από την καθυστέρηση, τι δεν καταλαβαίνεις πια? Το οξυζενέ καταστρέφει τα εγκεφαλικά σου κύτταρα» και στη συνέχεια έφυγε κάνοντας μορφασμούς. Περιττό να πω πως η ταμίας δεν πρόλαβε να ψελλίσει ούτε λέξη και με νωπά μάτια μου είπε «δεν είναι η πρώτη φορά, είναι λίγο νευρικός ο συνάδελφος».
«Ε όχι! Με τη συμπεριφορά του έθιξε την αξιοπρέπεια σας, έβλαψε την επαγγελματική ικανότητα και την ακεραιότητα σας κατά τρόπο αδικαιολόγητο και ανεπίτρεπτο! Εσείς τρέμετε ολόκληρη! Δεν μπορεί να το δέχεστε συγκαταβατικά χωρίς να το αναφέρετε. Αυτό είναι bullying!»
Φεύγοντας σκέφτηκα: bullying στον εργασιακό χώρο;; Υπάρχει ή είναι άλλη μία υπερευαισθησία του καλομαθημένου δυτικού μας κόσμου;
Ηθική Παρενόχληση, harassment ή harcelement moral (ηθική παρενόχληση), mobbing, bullying, εκφοβισμός, εργασιακή ψυχολογική κακομεταχείριση, είναι η ταπείνωση και η προσβολή που προκαλείται από κάθε είδους επαναλαμβανόμενες ή μη, επιθετικές συμπεριφορές με σκοπό να αποσταθεροποιήσουν το θύμα υπονομεύοντας την αυτοεκτίμηση του. Στον εργασιακό χώρο η παρενόχληση αποβλέπει στην αποδόμηση του εργασιακού περιβάλλοντος με την πρόκληση απογοήτευσης, μείωση της εργασιακής απόδοσης και ενδεχομένως βλάβη της ψυχικής ηρεμίας και ακεραιότητας ή της υγείας του θύματος. Πρόκειται για επιθέσεις που δύσκολα αποδεικνύονται κι εντοπίζονται.
Όσον αφορά στις ανθρώπινες σχέσεις ο όρος διατυπώνεται στη δεκαετία του 1972 από ένα Σουηδό γιατρό, τον Peter-Paul Heinemann, για να αναφερθεί στην εχθρική συμπεριφορά ορισμένων παιδιών απέναντι σε άλλα στο σχολείο.
Τη δεκαετία του 1980 ο Γερμανός ψυχολόγος Heinz Leymann, εγκατεστημένος στη Σουηδία, εισάγει τον όρο του mobbing, για να περιγράψει αυστηρές μορφές παρενόχλησης στους οργανισμούς.
Η ηθική παρενόχληση λοιπόν δε συνιστά σε καμία περίπτωση μία νέα μορφή βίας στον εργασιακό χώρο, αλλά είναι απόρροια της ίδιας της φύσης της εργασίας μέσω της οποίας οι άνθρωποι προσπαθούσαν πάντα να επιβιώσουν, να εξουσιάσουν και να διακριθούν, χωρίς πολλές φορές να συνοδεύεται η προσπάθεια αυτή από το σεβασμό προς την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια των λοιπών συνανθρώπων με τους οποίους καλούνται να επιβιώσουν στον ίδιο εργασιακό στίβο.
Ωστόσο, το φαινόμενο έχει λάβει τα τελευταία χρόνια ανεξέλεγκτες διαστάσεις λόγω των σύγχρονων κοινωνικοοικονομικών δομών που έχουν επικρατήσει στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης της κατανομής εργασίας, της ανθρωποφαγίας και του κανιβαλισμού της σύγχρονης ζωής και της αύξησης του ανταγωνισμού.
Το όλο κλίμα ευνοείται ιδιαίτερα από την ανάπτυξη των σύγχρονων τεχνολογιών και των ηλεκτρονικών επικοινωνιών που επιτρέπουν τη συνεχή παρακολούθηση και έλεγχο των εργαζομένων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Στην Ελλάδα το φαινόμενο της ηθικής παρενόχλησης είναι αρκετά διαδεδομένο: σε έρευνα του 2006, προέκυψε ότι ο ένας στους δέκα Έλληνες παραδέχεται συνθήκες εκφοβισμού στη δουλειά του.
Το φαινόμενο ηθικής παρενόχλησης βρίσκει πρόσφορο έδαφος μόνο, όταν συναντά αδιαφορία, απάθεια, ανοχή ή ενθάρρυνση. Ο σεβασμός στη διαφορετικότητα δεν είναι ευχή, ΑΛΛΑ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ.
Δυστυχώς, το να αναγνωρίζουμε το πρόβλημα είναι μία καλή αρχή, αλλά δεν οδηγεί στη λύση.
«Αυτό που μπορούμε ν ΄αλλάξουμε
Και οφείλουμε ν’ αλλάξουμε
είναι ο εαυτός μας (…..) Κάθε άλλη προσπάθεια
για ν’ αλλάξουμε τον κόσμο, ακόμα κι αν εμπεριέχει
τις καλύτερες των προθέσεων, είναι άχρηστη.»
ΕΡΜΑΝ ΕΣΣΕ
——–
Άννα-Mαρία Ζέρβα
Δικηγόρος