Αυτός ο μύθος αποδεικνύει εξ ολοκλήρου (τουλάχιστον κατά την άποψη της μυθολογίας) ότι εάν δύο άνθρωποι πρέπει να είναι μαζί, στο τέλος, θα είναι μαζί. Είναι ένας από τους πιο αγαπημένους μύθους που είχε επηρεάσει από την αρχαιότητα αρκετούς φιλοσόφους, αοιδούς, ισχυρές προσωπικότητες και ακόμη συνεχίζει να επηρεάζει σκηνοθέτες, σεναριογράφους, ακόμη, και ανθρώπους (ρομαντικούς και μη) που πιστεύουν ακράδαντα στη σύγχρονη κοινωνία ότι η αγάπη κινεί τα νήματα της εξέλιξης της ανθρωπότητας. Η τελευταία θέση υποστηρίζεται από πολλούς στη βάση της καταπολέμησης βίαιων εγκλημάτων ανθρωπότητας και κοινωνικών φαινομένων.
Σύμφωνα με το μύθο του Απουλήιου, Ρωμαίου συγγραφέα του 2ου μ.Χ αιώνα, η Ψυχή ήταν μια θνητή, κόρη μιας πολύ συνηθισμένης οικογένειας με τρία παιδιά, η οποία ήταν τόσο όμορφη και τόσο γνωστή για την ομορφιά της στους ανθρώπους που η θεά Αφροδίτη τη ζήλευε. Τότε, η τελευταία, αποφάσισε να ζητήσει την παρέμβαση του γιου της Έρωτα, ο οποίος ανέλαβε να δηλητηριάσει τις ψυχές των ανδρών ώστε να μην επιθυμούν τη Ψυχή. Ωστόσο, και ο ίδιος ερωτεύτηκε τη Ψυχή, στρέφοντας κατά λάθος το βέλος του κατά του εαυτού του.
Στους Δελφούς λοιπόν, ο Απόλλων, υπό την καθοδήγηση του θεού Ερωτα έδωσε χρησμό για την ανησυχητικά ανύπαντρη για τους γονείς της μέχρι τότε Ψυχή: «η Ψυχή δεν προορίζεται για γυναίκα κανενός θνητού. Ο άντρας της την περιμένει στην κορυφή ενός βουνού, και είναι ένα αποκρουστικό τέρας, που κανείς, ούτε θνητός ούτε αθάνατος, δεν μπορεί να του αντισταθεί». Ο γάμος έγινε αλλά η Ψυχή δεν μπορούσε να δει το σύζυγό της, ο οποίος εμφανιζόταν μόνο τα βράδια σε εκείνη και πάντα μέσα στο σκοτάδι. Ήταν ωστόσο τόσο τρυφερός και καλόκαρδος, περνούσε υπέροχα μαζί του αλλά προβληματιζόταν γιατί δεν τον είχε δει ποτέ. Όταν κάποια στιγμή αποφάσισε να πάει στο πατρικό της, οι αδερφές της ζήλεψαν για την καλή της τύχη και την έπεισαν να σκοτώσει τον σύζυγό της, καθώς, νόμιζαν ότι επιτηδευμένα δεν έδειχνε το πρόσωπό του.
Η Ψυχή γύρισε στο παλάτι, και ξάπλωσε με το μυστηριώδη σύζυγό της. Όταν εκείνος αποκοιμήθηκε, η ψυχή πήρε ένα λυχνάρι και ένα μαχαίρι και αποφάσισε να τον σκοτώσει. Έγειρε από πάνω του και καθώς φώτισε το πρόσωπο του με το λυχνάρι, είδε προς μεγάλη της έκπληξη τον πανέμορφο Θεό Ερωτα. Η Ψυχή τα έχασε, το λυχνάρι έγειρε στο πλάι και καυτό λάδι χύθηκε πάνω στον Ερωτα. Ο Ερωτας ξύπνησε από τον πόνο και πέταξε μακριά, λέγοντας της πως η καχυποψία της σκότωσε την αγάπη τους και ότι δεν θα μπορούσαν να είναι μαζί πια, αφού αυτή – μια θνητή – είδε το πρόσωπο ενός αθάνατου.
Μετανιωμένη η Ψυχή άρχισε να αναζητά τον Ερωτα παντού, χωρίς αποτέλεσμα. Κάποια στιγμή μετά από πολλή περιπλάνηση έφτασε σε ναό της θεάς Δήμητρας, η οποία τη συμβούλεψε να παρακαλέσει την Αφροδίτη να την αφήσει να δει το γιο της. Η Αφροδίτη είχε φυλακίσει τον Ερωτα μέχρι να ξεχάσει την Ψυχή και να επουλωθεί η πληγή από το καυτό λάδι. Άκουσε όμως από τις ικεσίες της Ψυχής και της απάντησε ότι για να δει τον αγαπημένο της, θα έπρεπε πρώτα να περάσει τρεις δοκιμασίες.
Η τελευταία δοκιμασία απαιτούσε να κατέβει στον Άδη και να φέρει το κουτί της Περσεφόνης στην Αφροδίτη. Το κουτί αυτό περιείχε το μαγικό ελιξήριο της ομορφιάς, της είπε ψευδώς, και η Ψυχή απαγορευόταν να το ανοίξει, αλλά το άνοιξε και ήταν ο Μορφέας που την έριξε σε βαθύ ύπνο. Όταν ο Ερωτας έμαθε τι έπαθε η αγαπημένη του, δραπέτευσε από το παλάτι της Αφροδίτης, πέταξε στον Όλυμπο και παρακάλεσε τον Δία να σώσει την Ψυχή. Ο Δίας συγκινημένος από την αγάπη του θεού Ερωτα, την έκανε αθάνατη, επιτρέποντας στον Έρωτα να ενωθεί μαζί της για πάντα.