Όσο περισσότερο παρατείνεται και γίνεται όλο και πιο ασφυκτικός ο εγκλωβισμός των προσφύγων στην Ελλάδα, με την προοπτική και την δυνατότητα της όποιας διεξόδου να γίνεται, πλέον, όλο και πιο ερμητικά κλειστή και με το οδυνηρό βίωμα αυτού του αμετάκλητου εγκλωβισμού να αποτελεί την όλο και πιο ανυπόφορη καθημερινότητά τους, τόσο περισσότερο πολλαπλασιάζονται και γίνονται πιο σοβαρές οι επιπτώσεις στην ψυχική τους υγεία.
Με την προαποφασισμένη απόρριψη των αιτήσεων ασύλου, την στασιμότητα (στην ουσία, απόρριψη) των διαδικασιών επανεγκατάστασης (relocation) και με τα τείχη που υψώνει η «πολιτισμένη» Ευρώπη ακόμη και στις διαδικασίες επανένωσης οικογενειών. Κι΄ ακόμα, με τον διαιωνιζόμενο εγκλεισμό της πλειονότητας, σε συνθήκες ακραίας στέρησης, στα hotspot των νησιών και στα ποικίλα ηπειρωτικά στρατόπεδα και με επικρεμάμενη την απειλή των μαζικών επαναπροωθήσεων στην, θεωρούμενη ως «ασφαλή Τρίτη χώρα», Τουρκία.
Αυτή η οδύνη εκφράζεται με ποικίλες ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις, που έχουν να κάνουν, πρωτίστως, με τις ανυπόφορα ψυχοπιεστικές, τραυματικές συνθήκες που βιώνουν εδώ, οι οποίες έρχονται να ακουμπήσουν και να αλληλεπιδράσουν με τις πολυτραυματικές εμπειρίες που έχουν βιώσει οι πρόσφυγες, από την απεγνωσμένη προσπάθεια διαφυγής από τον πολεμικό όλεθρο (αλλά και την οικονομική καταστροφή), έως και τις τραυματικές εμπειρίες πριν την προσφυγιά.
Οι απόπειρες αυτοκτονίας γίνονται όλο και πιο πολλές, όπως και οι καταστάσεις σοβαρών καταθλιπτικών διαταραχών και ψυχωτικών επεισοδίων, ενώ έχουν πυκνώσει οι νοσηλείες σε ψυχιατρικές μονάδες, συχνά με την διαδικασία ακούσιας νοσηλείας. Το ερώτημα είναι αν οι υπάρχουσες υπηρεσίες (δραματικά υποστελεχωμένες και υπολειτουργικές) είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα των προσφύγων στην ιδιαιτερότητα και την πολυπλοκότητά τους. Όταν, πέρα από την έλλειψη (κατάλληλων) μεταφραστών για την στοιχειώδη γλωσσική επικοινωνία, λείπει δραματικά η δυνατότητα κατανόησης της κουλτούρας του «άλλου» (του εθνικού, κοινωνικού και πολιτισμικού του πλαισίου) πάνω στην οποία εγγράφεται και στη βάση της οποίας νοηματοδοτείται, αλλά και εκφράζεται η ψυχική οδύνη του υποκειμένου.
Θεωρούμε ότι αποτελεί μιαν επείγουσα ανάγκη το άνοιγμα της συζήτησης πάνω σε όλα αυτά τα ζητήματα, που είναι θεμελιώδους σημαίας για την ψυχική υγεία των προσφύγων. Γι΄ αυτό καλούμε όλους και όλες, που καθ΄ οιονδήποτε τρόπο έρχονται αντιμέτωποι, εμπλέκονται, ή καλούνται να δώσουν απαντήσεις στις οδυνηρές αντιφάσεις που βιώνουν οι πρόσφυγες, λειτουργούς ψυχικής υγείας, αλληλέγγυους, σωματεία, κοινωνικές συλλογικότητες, τους ίδιους τους πρόσφυγες και καθένα που ενδιαφέρεται, να πάρουν μέρος και να συμβάλλουν στην ημερίδα που οργανώνει ο Συντονισμός για το Προσφυγικό/Μεταναστευτικό.
Αίθουσα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (Ερμού 134), κοντά στο σταθμό Θησείο του Ηλεκτρικού.
Πρόγραμμα
Προσέλευση 11.00
Έναρξη εργασιών : 12.00
12.00-12.10 Εισαγωγή εκ μέρους του ΣΥ.ΠΡΟ.ΜΕ.: Παύλος Αντωνόπουλος
12.10-14.00 Εμπειρίες από τη συνάντηση με το τραύμα και την ψυχική οδύνη παιδιών και ενήλικων προσφύγων
Συντονίζει : Κατερίνα Μάτσα, ψυχίατρος
«Η εμπειρία του Κέντρου Παιδοψυχικής Υγιεινής ΠΕΔΥ με τους πρόσφυγες»:
12.10-12.25 α. «Πρόληψη στην ψυχική υγεία »
Δέσποινα Κωστοπούλου, ψυχολόγος
12.25-12.40 β. «Προβληματισμοί για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση».
Καλλιόπη Οικονόμου, ειδική παιδαγωγός
12.40-12.55 «Σκέψεις, εμπειρίες, προβληματισμοί στη διαδρομή μας με πρόσφυγες και μετανάστες»
Δήμητρα Ξενάκη, ψυχολόγος /ψυχοθεραπεύτρια & Μαρία Ντάσιου , πνευμονολόγος
12.55-13.10 «Γυναίκες πρόσφυγες/μετανάστριες».
Δώρα Κουτσανέλλου, ψυχολόγος
13.10-13.25 «Η αντανάκλαση των συνθηκών διαβίωσης στη χώρα υποδοχής στην ψυχική υγεία των προσφύγων».
Φώτης Κουνιάκης, ψυχίατρος
13.25-13.40 «Η ανάγκη για μια διαπολιτισμική προσέγγιση στην ψυχική οδύνη του πρόσφυγα».
Θ. Μεγαλοοικονόμου
13.40-14.00 Συζήτηση
14.00-14.15 Διάλειμμα
14.15-15.30 Η σημασία της κατανόησης και της ισότιμης αναγνώρισης της κουλτούρας του» «άλλου»
Συντονίζει : Λίτσα Φρυδά, εκπαιδευτικός
14.15-14.30 «Προσεγγίσεις του “άλλου” και διαχείριση της προσφυγικής κρίσης».
Χρύσα Γιαννοπούλου, Διδάκτωρ Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Παν/μιο Μακεδονίας
14.30-14.45 «Διαφορετικότητα και ψυχική υγεία»
Nasim Lomani, χώρος στέγασης προσφύγων City Plaza
14.45-15.00 «Ο “πολιτισμικά άλλος”, ως ευάλωτος, απειλή και αντικείμενο διαχείρισης.
Εμπειρίες από εγχειρήματα έμπρακτης αλληλεγγύης στους/στις πρόσφυγες»
Γιώργος Μανιάτης, χώρος στέγασης προσφύγων City Plaza.
15.00-15.30 Συζήτηση
Θα γίνουν παρεμβάσεις από πρόσφυγες