Με αφορμή τους δυο ισχυρούς σεισμούς που βιώσαμε πρόσφατα και με δεδομένο ότι η πιθανότητα ενός ακόμα ισχυρού μετασεισμού είναι μεγάλη, καλό είναι να θυμόμαστε και να εφαρμόζουμε με ευλάβεια τους βασικούς κανόνες που θα προστατεύσουν εμάς και τους γύρω μας σε περίπτωση ισχυρού σεισμού.
1. Όταν γίνεται σεισμός, όπου και να βρισκόμαστε (είτε σε εσωτερικό είτε σε εξωτερικό χώρο), ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΙΔΙΟ ΧΩΡΟ (δεν τρέχουμε στις εξόδους ούτε προτρέπουμε άλλους να το πράξουν) και με ψυχραιμία περιμένουμε μέχρι να ολοκληρωθεί η δόνηση.
Εάν υπάρχει γερό έπιπλο ή άλλο αντικείμενο στο οποίο μπορούμε να προστατεύσουμε το κεφάλι μας (τραπέζι, θρανίο κλπ.), μπαίνουμε από κάτω και κρατιόμαστε απ αυτό ΚΑΘΟΛΗ ΤΗ ΔΙΆΡΚΕΙΑ του σεισμού.
Εάν είμαστε έξω ή σε χώρο χωρίς έπιπλα, γονατίζουμε στο πάτωμα, κατά προτίμηση στη μέση δωματίου ή μακριά από τοίχους και μπαλκόνια, και προσπαθούμε ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΜΕ ΤΟ ΚΕΦΆΛΙ μας, ακόμα και με τα χέρια.
Εάν υπάρχουν φοιτητές, προσωπικό ή επισκέπτες της έκθεσης, τους προτρέπουμε να κάνουν το ίδιο και να παραμείνουν ψύχραιμοι όσο διαρκεί η δόνηση. Ο καθένας πρέπει να φροντίσει πάνω απ όλα για τη δική του ασφάλεια.
2. Όταν σταματήσουν εντελώς οι δονήσεις ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΤΟΤΕ μπορούμε εάν χρειαστεί να εκκενώσουμε εργαστήρια, αίθουσες ή την έκθεση του Μουσείου. ΠΟΤΕ κατά τη διάρκεια του σεισμού, γιατί υπάρχει κίνδυνος κατά την έξοδο είτε απώλειας της βάδισης και πτώσεων, είτε να μας κτυπήσουν αντικείμενα που μπορεί να πέφτουν από σοβάδες, ταράτσες μπαλκόνια ή άλλα ασταθή σημεία (πχ φωτιστικά).
Η εκκένωση αιθουσών, εργαστηρίων, της έκθεσης, ή εργασιακών χώρων πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το υφιστάμενο σχέδιο εκκένωσης και χρησιμοποιώντας όλες τις προσφερόμενες εξόδους κινδύνου για να αποφεύγεται ο συνωστισμός και η πρόκληση πανικού.
Εάν πρέπει να εκκενώσουν το χώρο μαθητές δεν χρειάζεται να τοποθετούν πάνω απ το κεφάλι τους την τσάντα ή άλλο αντικείμενο. Εχει αλλάξει αυτή η σύσταση και τα χέρια πρέπει να είναι ελεύθερα για να υπάρχει ισορροπία και σταθερό βάδισμα.
3. Μετά το σεισμό υπάρχουν ακόμα αρκετοί κίνδυνοι που οφείλονται στους πιθανούς μετασεισμούς οι οποίοι μπορεί να προκαλέσουν νέες πτώσεις αντικειμένων. Συνεπώς για ένα διάστημα μερικών ωρών μετά από ισχυρό σεισμό πρέπει να αποφεύγουμε τοίχους, μπαλκόνια και ψηλά κτήρια, ειδικά εάν υπάρχουν ενδείξεις από ζημιές μετά τον κύριο σεισμό.
Παραμένουμε στο χώρο συγκέντρωσης για όσο διάστημα χρειαστεί και μέχρις ότου να δοθεί εντολή επιστροφής ή και οριστικής απομάκρυνσης από το χώρο που βρισκόμασταν.
4. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να θυμόμαστε ότι ισχυρός σεισμός μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή στην Κρήτη, όμως τόσο η έκθεση του Μουσείου όσο και τα κτήρια του πανεπιστημίου είναι νέες και αντισεισμικές κατασκευές και συνεπώς δεν υπάρχει κίνδυνος κατάρρευσης, άρα ούτε λόγος πανικού και βεβιασμένων ενεργειών.
Στατιστικά, τα περισσότερα θύματα από σεισμό οφείλονται σε κινήσεις πανικού και μη τήρησης των μέτρων ασφαλείας κατά τη διάρκεια και μετά το σεισμό.
5. Εάν θέλετε περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε τη σελίδα του ΟΑΣΠ (https://www.oasp.gr/inform/general_population) ή και τις σελίδες του ΜΦΙΚ όπου υπάρχει αρκετό ενημερωτικό υλικό από έργα πολιτικής προστασίας στα οποία συμμετείχε και ο ΟΑΣΠ (έργο RACCE για σχολεία και παιδιά https://racce.nhmc.uoc.gr/downloads/deliverables.html, έργο EVANDE για ενήλικες http://evande.eu-project.eu/?page_id=862)
Μην επιλέγετε ενημέρωση από ιστοσελίδες ή κοινωνικά δίκτυα γιατί συχνά υπάρχει παραπληροφόρηση.
6. Επίσης, μην λαμβάνετε υπόψη τις πρώτες εκτιμήσεις ενός σεισμού γιατί συνήθως γρήγορα τροποποιούνται. Μόλις γίνει ο σεισμός δίνεται άμεσα μια αυτοματοποιημένη απάντηση για το μέγεθος, το βάθος και το επίκεντρο, που όμως όσο ενσωματώνονται δεδομένα από περισσότερους σεισμολογικούς σταθμούς και γίνονται επεξεργασίες από επιστήμονες, τόσο αυτά γίνονται πιο ακριβή.
Για το λόγο αυτό μπορεί να δοθούν αρχικά προειδοποιήσεις για τσουνάμι, όπως στο χθεσινό σεισμό, αφού το σύστημα αυτοματοποιημένα, εάν ο σεισμός είναι πάνω από 6 R και με επίκεντρο τη θάλασσα, εκδίδει ανακοίνωση, ασχέτως εάν ο κίνδυνος είναι πραγματικός ή όχι. Με την οριστικοποίηση του εστιακού βάθους και εάν υπάρχουν δεδομένα από παλιρροιογράφους, τότε εκδίδεται η ανακοίνωση για άμεσο κίνδυνο τσουνάμι.
Ας μείνουμε όλοι ψύχραιμοι και ασφαλείς και να θυμόμαστε ότι κανείς μέχρι σήμερα δεν μπορεί να προβλέψει έναν σεισμό, όμως στην Κρήτη σίγουρα κάποιος θα γίνει.
Δρ. Φασουλάς Χαράλαμπος
Υπεύθυνος τμ. Γεωποικιλότητας Μ.Φ.Ι.Κ.
Γεωλόγος, ΕΔΙΠ Πανεπιστημίου Κρήτης