Ο Δήμος Αθηναίων, έχοντας το προνόμιο και την τιμή να φιλοξενεί στα όριά του την Ακαδημία Πλάτωνος, αυτό το καλοκαίρι, από τις 30 Μαΐου έως και τις 31 Ιουλίου, διοργανώνει το ιδιαίτερα πλούσιο πρόγραμμα δράσεων «Φιλοσοφία στην Ακαδημία Πλάτωνος».
Στόχος του νέου αυτού εγχειρήματος είναι να προβάλει τη σημασία της, να διαδώσει το πνεύμα που τη χαρακτήριζε, να αναδείξει το έργο που παρήγαγε η Ακαδημία, αλλά και να καταστήσει την περιοχή πόλο έλξης για τους Αθηναίους και όλους τους επισκέπτες της πόλης, Έλληνες και ξένους.
Η μεγάλη αυτή γιορτή της φιλοσοφίας θα «ανοίξει» με τον Παύλο Καλλιγά, πρώην Διευθυντή του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δελφών και συνεπιμελητή του βιβλίου Plato’s Academy (Cambridge University Press, 2020), και την ομιλία του στις 30 Μαΐου με θέμα «Μύθοι και πραγματικότητα για την Ακαδημία Πλάτωνος». Θα ακολουθήσει στις 3 και 4 Ιουνίου το διήμερο διεθνές συνέδριο «Η ιστοριογραφία της φιλοσοφίας», όπου θα τεθούν ερωτήματα γύρω από το πώς βλέπουμε το παρελθόν, πώς γράφεται η ιστορία της φιλοσοφίας, τι ιδιαιτερότητες έχει και τι συνέπειες. Το συνέδριο θα εστιάσει στην πρόσφατη έκδοση του βιβλίου του λαμπρού μελετητή της αρχαιότητας Michael Frede (The Historiography of Philosophy, Oxford University Press, 2022), καθηγητή στο Berkeley, το Princeton, την Οξφόρδη και την Αθήνα, ο οποίος αγάπησε τόσο την αρχαία όσο και τη σύγχρονη Ελλάδα, και ο οποίος δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή. Ο Michael Frede υποστήριζε ότι οι Έλληνες «έχουν μια ειδική ευθύνη να καλλιεργούν την αρχαία φιλοσοφία. Το να κληρονομείς κάτι δεν είναι από μόνο του αρκετό γιατί, όπως με τις περιουσίες, αν δεν ασχοληθείς μπορεί εύκολα να τις χάσεις.» Στον ήδη αγαπημένο χώρο της Ατράκτου, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, θα βρίσκεται τόσο η συντονίστρια, Κατερίνα Ιεροδιακόνου (καθηγήτρια Αρχαίας Φιλοσοφίας στα ΕΚΠΑ & Πανεπιστήμιο Γενεύης), όσο και 25 μαθητές και συνάδελφοι του Frede, καθηγητές και ερευνητές σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια.
Τις καθημερινές, από τις 8 Ιουνίου έως τις 29 Ιουλίου, στον μοναδικό χώρο του πάρκου της Ακαδημίας Πλάτωνος, θα λάβουν χώρα 3 σειρές διαλέξεων που εστιάζουν στις θεματικές «Πλατωνικοί Διάλογοι», «Αρχαία Επιστήμη», «Δημόσια Φιλοσοφία», συμπεριλαμβανομένων των 2 στρογγυλών τραπεζών «Συζητώντας για την Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία: Προκλήσεις και Προοπτικές», με τους Κατερίνα Ιεροδιακόνου, Γιώργο Καραμανώλη, Σπύρο Ράγκο, Βούλα Τσούνα, και «Συζητώντας για την Αρχαία Ελληνική Επιστήμη: Προκλήσεις και Προοπτικές», με τους Γιάννη Χριστιανίδη, Μιχάλη Σιάλαρο, Πέτρο Μπούρα-Βαλλιανάτο, Ευθύμιο Νικολαΐδη, Σταματίνα Μαστοράκου, Γιούλη Κορομπίλη. Πιο αναλυτικά, σχετικά με την πρώτη σειρά διαλέξεων, ο Βασίλης Κάλφας θα μιλήσει για έναν από τους πιο γνωστούς και ελκυστικούς διαλόγους του Πλάτωνα, τον Φαίδρο, που πραγματεύεται τον έρωτα, τη ρητορική και τη σχετική αξία του γραπτού έναντι του προφορικού λόγου. Η ομιλία του Πάνου Δήμα αφορά κεντρικά στοιχεία του πλατωνικού διαλόγου Μένων και, τέλος, η Χλόη Μπάλλα θα μιλήσει για τον Φαίδωνα, έναν διάλογο σπάνιας δραματικής και λογοτεχνικής αξίας που συζητάει, μεταξύ άλλων, την αθανασία της ψυχής. Η σειρά διαλέξεων «Αρχαία Επιστήμη» θέτει τέσσερα βασικά ερωτήματα: Ποιον ρόλο διαδραμάτισε η Πλατωνική Ακαδημία στην ανάπτυξη του επιστημονικού λόγου; Ποιες είναι οι διαθέσιμες ιστορικές πηγές για τη μελέτη της αρχαίας επιστήμης; Πώς άλλαξε ο τρόπος με τον οποίο οι ιστορικοί διαβάζουν και ερμηνεύουν αυτές τις πηγές; Τι είδους προκλήσεις αντιμετωπίζει ο κλάδος της ιστορίας της αρχαίας επιστήμης σήμερα και ποιες είναι οι προοπτικές του για το μέλλον; Τέλος, καθώς σήμερα η φιλοσοφία επιχειρεί να ξανασυνδεθεί με την πόλη και τα δημόσια πράγματα, στην τρίτη σειρά διαλέξεων για τη δημόσια φιλοσοφία, με τον Περικλή Βαλλιάνο θα αναρωτηθούμε «Μπορεί ο δήμος να φιλοσοφήσει;», με τον Αντώνη Χατζημωϋσή θα μας απασχολήσει «Η λογική των συναισθημάτων», με τον Κωνσταντίνο Παπαγεωργίου θα εστιάσουμε στο θέμα «Φιλοσοφία και Πόλεμος» και με τους Στέλιο Βιρβιδάκη και Βάσω Κιντή θα μιλήσουμε για το θέμα «Η φιλοσοφία στην εποχή της πανδημίας».
Από ένα πρόγραμμα αφιερωμένο στη φιλοσοφία, δεν θα μπορούσαν να λείπουν και «Οι μικροί φιλόσοφοι στην Ακαδημία», μία δράση που διοργανώνεται σε συνεργασία με την Άτρακτο, μια μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία που έχει ως στόχο την προώθηση της εκπαίδευσης και των θετικών προτύπων, και θα «βάλει στο παιχνίδι» παιδιά και εφήβους με τον πιο διασκεδαστικό τρόπο – την ευθύνη θα έχει ομάδα από το Πανεπιστήμιο Κρήτης. Με τις ώρες του προγράμματος να μοιράζονται στο Ψηφιακό Μουσείο της Ακαδημίας Πλάτωνος και την Άτρακτο, τα παιδιά θα κάνουν μια πρώτη «βουτιά» στη φιλοσοφία μέσα από τα «Γίνε σούπερ ήρωας για μία ώρα!» και «Γίνε αόρατος για μία ώρα!», ενώ οι έφηβοι θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν το συναρπαστικό πρόγραμμα «Matrix και Φιλοσοφία: Δεσμώτες στο Σπήλαιο του Πλάτωνα»!
Ο Δήμος Αθηναίων μας καλεί να επιστρέψουμε στην Ακαδημία Πλάτωνος, σε έναν από τους σημαντικότερους εκπαιδευτικούς θεσμούς της αρχαιότητας με ανυπολόγιστη επίδραση στον πολιτισμό, και να ανακαλύψουμε τόσο τον αρχαιολογικό χώρο όσο και τη γειτονιά ξανά, να τα προσεγγίσουμε με μια πιο φρέσκια και σύγχρονη ματιά, όπως και τη φιλοσοφία! Η είσοδος για όλες τις δράσεις είναι δωρεάν, με εξαίρεση τα εκπαιδευτικά προγράμματα, στα οποία οι συμμετέχοντες καλούνται να καταβάλλουν ένα συμβολικό αντίτιμο.
Αυτό το καλοκαίρι, η φιλοσοφία και ο πολιτισμός επιστρέφουν στην πόλη, εκεί που ανήκουν!