Το “Democracy Is Coming” του Χρήστου Σαρρή στο Onassis Channel στο YouTube. Ένα ντοκιμαντέρ που επιχειρεί να συνδέσει την παγκόσμια επικαιρότητα και τον πολιτικό στοχασμό με το θέατρο.
Βασισμένο στο βιβλίο του Simon Critchley, «Η τραγωδία, οι αρχαίοι Έλληνες κι εμείς», μας υπενθυμίζει πως η έννοια της δημοκρατίας παραμένει μια έννοια σε διαρκή αναδιαμόρφωση.
Ποια είναι η κατάσταση της δημοκρατίας σήμερα; Μπορούμε να την επανεφεύρουμε για τη δική μας εποχή;
Τον Μάιο του 2018, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση ταξίδεψε με την παράσταση Όρνιθες, σε σκηνοθεσία Νίκου Καραθάνου, στο St. Ann’s Warehouse, στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης – εκκινώντας μια συζήτηση για τη δημοκρατία. Έναν χρόνο μετά, το “Onassis Festival 2019: Democracy Is Coming” συνέχισε τον στοχασμό γύρω από τα ζητήματα της δημοκρατίας και της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης, με ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα θεάτρου, μουσικής, συζητήσεων και άλλων δράσεων, σε συμπαραγωγή με το Public Theater της Νέας Υόρκης. Με αφετηρία αυτό το φεστιβάλ και με έμπνευση από το βιβλίο του Simon Critchley, Η τραγωδία, οι αρχαίοι Έλληνες κι εμείς, το ντοκιμαντέρ Democracy Is Coming του Χρήστου Σαρρή έρχεται, λίγο πριν από τις αμερικανικές εκλογές, στο Onassis Channel στο YouTube σαν χρησμός, σαν αρχαία προφητεία, που η ερμηνεία του ενεργοποιείται με τo τρίπτυχο «Θέατρο – Πολιτική – Τραγωδία».
Ο Simon Critchley, φιλόσοφος, καθηγητής φιλοσοφίας στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης και πολυγραφότατος συγγραφέας, αφηγείται στο ντοκιμαντέρ τη σχέση του θεάτρου με την πολιτική, όπως σκιαγραφείται στην αρχαία ελληνική τραγωδία: «H τραγωδία έπαιρνε τα ζητήματα ηθικής και διακυβέρνησης που δίχαζαν την Πόλη, τα άφηνε να ξεδιπλωθούν και έπειτα καλούσε τον κόσμο να τα αντιμετωπίσει ευθέως και να τα δει πιο καθαρά. Η Πόλη είναι ο πραγματικός πρωταγωνιστής της αρχαίας τραγωδίας».
Σαν μια σύγχρονη Εκκλησία του Δήμου, μια ομάδα στοχαστών, καλλιτεχνών και πολιτών του κόσμου συναντιέται για να τοποθετηθεί με σύντομες παρεμβάσεις γύρω από την έννοια της δημοκρατίας και της πόλης-κράτους: o ηθοποιός και συγγραφέας Michael Imperioli, ο Dr. Young Richard Kim, ο επιμελητής του “Onassis Festival 2019: Democracy Is Coming” Mark Russell, ο συνεντευξιαστής και επιμελητής Paul Holdengräber και η ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτρια Λένα Κιτσοπούλου.
Ο σκηνοθέτης Χρήστος Σαρρής εξομολογείται: «Όταν ήμουν έφηβος, αγαπούσα την Αμερική· όταν ήμουν έφηβος, μισούσα την Αμερική. Η Αμερική έφταιγε για τη χούντα στην Ελλάδα, για τον βομβαρδισμό στη Γιουγκοσλαβία, για τον καπιταλισμό, αλλά η Αμερική μου χάρισε τα road movies, τα blues και το garage. Έφτιαξε την ΚΚΚ και μεγάλωσε τον βάναυσο ρατσισμό, και πάλι όμως στην Αμερική βγήκαν στους δρόμους το 1969 μετά τα βίαια γεγονότα στο Stonewall Inn και γεννήθηκε το κίνημα για τα LGBT δικαιώματα. Μετά, τη γνώρισα από κοντά· τα θαύματα των μεγάλων της πόλεων –Νέα Υόρκη, Μαϊάμι, Λος Άντζελες, Σικάγο, Χιούστον– και τα θαύματα της αγαπημένης μου κουλτούρας: Highway 66, Joshua Tree μέχρι το Slab City, την πόλη των απόκληρων. Η Αμερική είναι ακόμα η χώρα που αγαπώ και μισώ και, μέσα σε ένα σεναριακό twist της ζωής, το “Democracy Is Coming”, το φεστιβάλ που διοργάνωσε η Στέγη στη Νέα Υόρκη τον Απρίλιο του 2019, ξαναγίνεται εξαιρετικά επίκαιρο και τελικά, όπως λέει ο Simon Critchley, “το δράμα, για μια ακόμα φορά, συμβαίνει εκτός σκηνής” – ίσως όμως αυτή τη φορά εμείς οι θεατές να μην αναπαυθούμε ήσυχοι στο σπίτι όταν κλείσουν τα φώτα την 5η Νοεμβρίου».
Όπως αναφέρει ο Κρίτσλεϊ στο ντοκιμαντέρ: «Για να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας, πρέπει να ξαναφέρουμε τους αρχαίους στη ζωή και να επιστρέψουμε στο θέατρο, στη σκηνή της ζωής μας. Αλλά πού ακριβώς βρίσκεται αυτή η σκηνή σήμερα; Θα μπορούσε να βρεθεί στην πολιτική δράση ή σε κάτι τόσο απλό όπως η διδασκαλία, όπως το να καθίσουμε μαζί για φαγητό και να ακούσουμε κάποιον να μιλάει σε ένα δωμάτιο ή να φωνάζει στον δρόμο. Εκεί θα δούμε όλη τη μοναξιά και την αυταπάτη της ζωής μας, αλλά και την τρομακτική ομορφιά και την ένταση της ύπαρξης».