Να ξεκινήσω λέγοντας πως δεν είμαι κτηνίατρος, ούτε εκπαιδεύτρια, ούτε έχω σπουδάσει κάτι σχετικά με ζώα. Οι συμβουλές μου αυτές είναι προϊόντα της προσωπικής μου εμπειρίας, έπειτα από συζητήσεις με γιατρούς, dog trainers, άλλους ιδιοκτήτες και φυσικά μετά πολύωρων αναζητήσεων στο διαδίκτυο. Κι επειδή είμαι η ίδια fan της άποψης ότι πρέπει να μην δεχόμαστε αμάσητα ό,τι πληροφορία μας δίνεται, αλλά να την φιλτράρουμε και να παίρνουμε μόνο τα κομμάτια που θα μας ωφελήσουν, εγώ η ίδια σας προτρέπω να με αμφισβητήσετε και να ψαχτείτε πολύ πριν εφαρμόσετε οποιαδήποτε θεωρία σας πλασάρεται από «ειδικούς».
Κι αφού σας έπεισα να πάρετε σοβαρά αυτά που ακολουθούν (!), ορίστε η πολυπόθητη λίστα των προτάσεων μου προς όλους εσάς τους νέους σκυλο-γονείς!
-
Σκυλί με χαρακτήρα
Ήδη από την πρώτη μέρα της συμβίωσης σας με τον καλύτερο φίλο του ανθρώπου θα έχετε ξεχωρίσει κάποιες ιδιαιτερότητες του χαρακτήρα του, αν είναι ήσυχος ή ζωηρός ή δαγκανιάρης! Κατά την διάρκεια των πρώτων μηνών της ζωής του, ο σκύλος αποκτά την δική του ξεχωριστή προσωπικότητα. Για το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνεται ο ιδιοκτήτης. Ναι μεν πρόκειται για ζώο με ένστικτα και ορμές, αλλά εφόσον θα έχετε μια κοινή ζωή μέσα στο σπίτι ( αλλά και έξω από αυτό), έχετε τη δυνατότητα να σμιλέψετε τον χαρακτήρα του ζώου σας και να τον κατευθύνεται προς μια θεμιτή και υγιή συμπεριφορά. Γι’ αυτό αφιερώστε χρόνο στο σκυλάκι σας, παρατηρήστε το, γνωρίστε τα θετικά και τα αρνητικά του χαρακτήρα του και έπειτα ενισχύστε τα πρώτα και περιορίστε τα δεύτερα. Μα πάνω απ’ όλα μάθετε να το αγαπάτε γι’ αυτό που είναι.
-
Βασικές εντολές
Όλοι μας ονειρευόμαστε να γίνουμε dog whisperers. Με ένα μας νεύμα το ζωάκι μας να κάθεται, να ξαπλώνει, να σηκώνεται και να κάνει και δυο τούμπες στον αέρα! Ξεχάστε όμως οτιδήποτε κι αν είδατε στις ταινίες, τα κόλπα και τις εντυπωσιακές διασώσεις ( μην ξεχνάτε ότι κι εσείς οι ίδιοι δεν είστε οι υπερκατάσκοποι!). Σκεφτείτε ποιες εντολές θα είναι απαραίτητες για την επικοινωνία σας με το ζώο, για μια ομαλή συμβίωση. Αφού τις εντοπίσετε, ξεκινήστε την εκπαίδευση αμέσως! Εντάξει όχι αμέσως- αμέσως, μόλις γίνει τεσσάρων με πέντε μηνών για να αρχίσει λίγο να καταλαβαίνει τι συμβαίνει γύρω του!
Η εκπαίδευση του σκύλου απαιτεί καθημερινή επανάληψη των εντολών. Ξεκινήστε με τις πιο απλές («κάτσε», «κάτω», «μείνε», «έλα») και μια- μια την φορά. Μόνο όταν βεβαιωθείτε ότι έχει κατανοήσει σε ικανοποιητικό βαθμό την εκάστοτε εντολή να προχωράτε στην επόμενη. Ακόμα, καθώς εξελίσσεται η εκπαίδευση του ζώου θα πρέπει να γίνονται και συνδυαστικές ασκήσεις για την κατανόηση και την διάκριση των εντολών. Η κάθε εντολή μπορεί να σας πάρει από μερικές μέρες ως εβδομάδες ανάλογα και με τις δυνατότητες και την αντίληψη του κάθε σκύλου. Καλό θα ήταν επίσης να επιβραβεύετε το ζώο με λίγη ξηρά τροφή στην αρχή κι έπειτα με ειδικά treats ( ελληνιστί λιχουδιές) με χαμηλά λιπαρά και με πολλά «μπράβο» και χάδια.
Είναι πολύ χρήσιμο επιπλέον να χρησιμοποιείτε συγκεκριμένο λεξιλόγιο για να σηματοδοτείτε την έναρξη καθημερινών κοινών σας δραστηριοτήτων, όπως «φαί» όταν θα του βάζετε να φάει και «πάμε βόλτα» λίγο πριν βγείτε. Έτσι θα αποκτήσετε έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας με το σκυλάκι σας και θα του οξύνετε την αντίληψή του. Πέρα από τις βασικές εντολές και λεξιλόγιο θυμηθείτε όμως ότι το σκυλί δεν καταλαβαίνει τι του λέτε. Μεγάλο ρόλο στην αντίληψη και την επικοινωνία έχει το body language, οι κινήσεις δηλαδή του σώματος και ο τόνος της φωνής σας. Έτσι το ζώο καταλαβαίνει τα συναισθήματα και τις επιθυμίες σας.
-
Έγκλημα και τιμωρία
Όπως στις εντολές και την επιθυμητή συμπεριφορά χρησιμοποιούμε σταθερό λεξιλόγιο, έτσι και για την μη επιθυμητή. Όταν το σκυλί σας κάνει ζημιά ή γαυγίζει πολύ δυνατά ή κάνει κάτι άλλο που σας ενοχλεί πρέπει να έχετε μια στάνταρ ακολουθία από λέξεις και κινήσεις με τις οποίες να εκφράζετε το θυμό ή τη δυσαρέσκειά σας. Η βία και ο εκφοβισμός όμως σε καμία περίπτωση δεν είναι επιθυμητά, είτε γιατί υπάρχει κίνδυνος να γίνει το σκυλί σας πολύ άγριο είτε γιατί θα γίνει πολύ φοβικό και θα έχει προβλήματα κοινωνικότητας.
Στις περιπτώσεις που το έγκλημα είναι light, όπως το να ουρήσει έξω από την πάνα, η ποινή πρέπει να είναι ανάλογη. Δηλαδή μάλωμα, όχι υστερικές φωνές. Επειδή αυτή δεν είναι ακριβώς ζημιά, αλλά παράβαση εντολής δεν επιπλήττουμε το σκυλί υπερβολικά. Αντίθετα, φροντίζουμε να το επιβραβεύουμε ακόμα περισσότερο όταν εκδηλώνει την σωστή συμπεριφορά (στην προκειμένη περίπτωση την ούρηση στην πάνα). Έτσι το ζώο προτιμά την επιβράβευση από την επίπληξη και ελαττώνει την λανθασμένη συμπεριφορά.
Εάν όμως πρόκειται για ζημιά, πρέπει με κάθε μέσο (εκτός της βίας) να του δείξουμε ότι δεν πρέπει να την επαναλάβει. Ενδεικτικά μπορούμε να το σηκώσουμε στα χέρια και να το ταρακουνήσουμε λίγο για να του τραβήξουμε την προσοχή και να του πούμε τις λέξεις απαγόρευσης όπως «μη» και «όχι». Ακόμα αν η ζημιά είναι μεγαλύτερη, μπορούμε να το απομονώσουμε σε ένα δωμάτιο για 5 έως 15 λεπτά. (Η εκπαιδεύτρια που μου το πρότεινε είπε πως περισσότερο από 15 λεπτά δεν έχει νόημα γιατί θα έχει ξεχάσει τι έχει κάνει, ειδικά αν είναι μικρό σε ηλικία.) Τέλος, για πολύ τεταμένες καταστάσεις μπορούμε σε συνδυασμό με την απομόνωση να του κλείσουμε και το φως, χωρίς να το αφήσουμε όμως πολύ ώρα μόνο του. Καλό θα ήταν επίσης να αποφεύγετε να το δένετε την ώρα της τιμωρίας για να μην νομίζει πως το σκοινί είναι μέσο τιμωρίας και φοβάται όταν πάτε να το δέσετε για να βγείτε βόλτα.
-
Παιχνίδι
Ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια της καθημερινότητας του σκύλου είναι το παιχνίδι. Είναι ένας τρόπος να κάνετε bonding με το σκυλί σας, να δημιουργήσετε ισχυρούς δεσμούς. Μέσω του παιχνιδιού διασκεδάζετε μαζί, αφιερώνετε χρόνο στο να μάθετε το ζωάκι σας και ενισχύεται την αίσθηση της ευζωίας του. Επίσης είναι ο κυριότερος τρόπος να γυμναστεί το σκυλί σας. Γι’ αυτό το παιχνίδι μπορεί να λάβει χώρα σε κάποιο σημείο του σπιτιού που να υπάρχει αρκετός χώρος για να μπορεί ο σκύλος να τρέξει, να πηδήξει και να κυνηγήσει τα παιχνίδια του.
Υπάρχουν πολλά και διάφορα παιχνίδια για να του αγοράσετε. Για πιο μικρές ηλικίες ενδείκνυνται τα κόκκαλα από νήμα και μαλακά μπαλάκια, ενώ για μεγαλύτερα σε ηλικία σκυλάκια μπορείτε να πάρετε ένα σκληρό ζευγάρι γάντια για να μπορεί το σκυλί να σας δαγκώνει χωρίς να υπάρχει κίνδυνος τραυματισμού.
-
Κοινωνικοποίηση
Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό θέμα είναι το να μάθει το σκυλί σας να συναναστρέφεται με άλλους ανθρώπους και σκυλιά (δεν λέω και για γατιά γιατί είναι αρκετά δύσκολο). Πρέπει να φέρνετε το σκυλάκι από μικρή ηλικία σε επαφή με κόσμο για να μην φοβάται και να μην νιώθει ότι απειλείται. Επαναλαμβάνω σε αυτό το σημείο ότι είναι ζώο και λειτουργεί με το ένστικτο. Αν έχει μάθει να είναι μόνο του, η διατάραξη αυτής της μοναξιάς θα του προκαλεί ανασφάλεια και επιθετικότητα. Οπότε στα σκυλιά της πόλης που δεν χρειάζεται να είναι φύλακες (όχι ότι είναι σωστό να είναι αυτά της επαρχίας ), οφείλουμε να τα μαθαίνουμε σε κόσμο. Έτσι όταν θα έχουμε επισκέψεις, ή ακόμα κι όταν θα περνάει κάποιος έξω από το σπίτι δεν θα γαυγίζει και δεν θα αγριεύει.
Ακόμα, προκειμένου να γνωρίσει και να πιάσει «φιλίες» με άλλα σκυλάκια εύκολα, μπορούμε να το πηγαίνουμε βόλτα σε μέρη που ξέρουμε ότι συχνάζουν κι άλλοι ιδιοκτήτες, όπως πάρκα και πλατείες. Καλό είναι επίσης να τα αφήνουμε να παίζουν είτε σε κάποιο κλειστό χώρο είτε στο σπίτι μας. Έτσι το σκυλί μας θα έχει φίλους και θα μπορεί να κάνει εύκολα κι άλλους.
Αυτές ήταν οι συμβουλές μου σχετικά με τα σκυλάκια. Ελπίζω να είναι χρήσιμες για σας. Μην επαναπαυθείτε όμως. Όπως όταν θα είστε νέοι γονείς θα πρέπει συνέχεια να διαβάζετε και να ενημερώνεστε έτσι κι όταν έχετε σκυλί. Απολαύστε υπεύθυνα.
Ηλιάνα Μποκή